X

DE VIER KOOIEN OP DE GRIË

 

 

De vier kooien op de Grië zijn:

 

De kooien worden naar hun ligging ook wel 1e, 2e, 3e en 4e kooi genoemd.

 

 

De Grië

 

De Grië is een stuk buitendijks land ten oosten van Oosterend op het eiland Terschelling. Op de Grië liggen vier eendenkooien. Kenmerkend voor dit gebied is de overgang van duin naar wad. Grië betekent aangroei of opslibbing. In het verleden had de Waddenzee hier vrij spel. Hierdoor kalfde de zuidrand af. In 1991 werd een beschermingsdam aangelegd om dit tegen te gaan. Sindsdien is de afslag door de zee afgenomen. De dam voorkomt echter niet dat de Grië incidenteel met zeewater overspoelt. Dat de Grië zo dynamisch is, maakt het bijzonder dat er toch eendenkooien zijn aangelegd.

 

(Foto: Bonneblad 1930)

Natuurlijk is de ligging zo dichtbij de Boschplaat (een uitmuntende foerageerplaats) voordelig en als de kooien gevuld zijn met zoet water hebben ze een grote aantrekkingskracht op eenden. Maar het zoute water is nooit ver weg en dit kan bij storm en hoogwater vergaande gevolgen hebben. Niet alleen voor het water in de kolk, maar ook voor de begroeiing rond de kooi. Deze omstandigheden zijn ook terug te zien in de aanleg van de eendenkooien. Om alle vier de eendenkooien ligt een dijklichaam om het zoute water buiten de kooi te houden. 

 

(Bordje afpalingsrecht Natuurmonumenten)

Geen afpalingsrecht

Eendenkooien zijn doorgaans in bezit van een afpalingsrecht om de rust in de omgeving te garanderen en zo de eenden niet te verjagen. Opvallend is dat dit bij de eendenkooien op Terschelling en Vlieland niet het geval is. Geen van de eendenkooien heeft afpalingsrecht. Voor het aanleggen van een eendenkooi was toestemming nodig van de overheid. Die bepaalde ook of een kooi recht van afpaling kreeg. Daarnaast betaalden de eigenaren pacht aan de staat voor het gebruiken van de kooi (Jachtrecht). Het kan zijn dat de overheid bij de toestemmingsaanvraag nooit een recht van afpaling heeft gedefinieerd.

Daarnaast waren de kooien vaak van meerdere eigenaren met elk een belang in de kooi. Zij hadden allemaal belang bij gunstige omstandigheden in de kooi. Een recht van afpaling is dan minder nodig. Later is er voor enkele kooien nog wel geprobeerd alsnog afpalingrecht aan te vragen, maar zonder succes. Het ontbreken van afpalingsrecht onderscheidt de eendenkooien op Terschelling en Vlieland van andere eendenkooien in Noord-Nederland. 

(Jan Peereboom, 1794)

 

 

Contactgegevens:

Voor meer informatie over de Kongsi van de Eendenkooi kunt u contact opnemen met 
Landschapsbeheer Friesland

Commissieweg 15
9244 GB  Beetsterzwaag
0512 38 38 00
info@landschapsbeheerfriesland.nl

 

 

© 2018 Kongsi
powered by
Natuurlijk !

 


privacybeleid
gebruikersovereenkomst


De Kongsi van de Eendenkooi wordt mogelijk gemaakt door het Waddenfonds en de provincies Fryslân, Noord-Holland en Groningen.